Chất điện phân hay còn gọi là chất điện giải có tác dụng vô cùng to lớn đối với sức khỏe. Nhưng khái niệm này dường như còn khá khó hiểu đối với nhiều người tiêu dùng. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn đầy đủ những thông tin về chất điện giải.
1. Chất điện giải là gì?
Chất điện giải là các khoáng chất mang điện tích được tìm thấy trong máu. Chúng điều chỉnh và kiểm soát sự cân bằng của dịch cơ thể. Có 3 chất điện giải chính là natri, kali và magie. Ngoài ra còn có clorua, bicarbonat, phốt-phát và canxi.
2. Vai trò của chất điện giải đối với cơ thể là gì?
Tham gia vận chuyển chất dinh dưỡng vào các tế bào
Tham gia vận chuyển chất thải ra khỏi các tế bào
Điều hòa huyết áp
Tăng cường chức năng cơ bắp, kể cả cơ tim
Cần thiết cho sự hoạt động của hệ thần kinh
Natri (Na+) duy trì cân bằng dịch cơ thể
Natri là chất điện phân quan trọng nhất. Nếu mất quá nhiều natri (qua mồ hôi) có thể dẫn đến chuột rút, hay hạ natri máu và có thể gây ra các biến chứng sức khỏe lớn. Natri duy trì cân bằng dịch cơ thể, trợ giúp chức năng thần kinh, cơ và cân bằng pH trong máu. Đổ mồ hôi khiến cơ thể hao hụt lượng natri nhiều hơn hẳn các chất điện giải khác.
Kali (K+) ngăn ngừa chuột rút
Kali kết hợp với natri giúp giảm bớt và ngăn ngừa chuột rút. Kali có trong nhiều nguồn thực phẩm và trong chính cơ thể cũng đã có lượng dự trữ kali cao. Khi đổ mồ hôi, lượng kali hao hụt không nhiều bằng natri.
Canxi (Ca2+) điều hòa chức năng co cơ bắp và nhịp tim
Canxi là khoáng chất dồi dào nhất trong cơ thể, đóng vai trò trong nhiều chức năng cơ thể khi bình thường và cả khi luyện tập thể thao. Khi canxi lưu thông trong máu, nó có tác động lớn đến quá trình chuyển hóa các chất dinh dưỡng thiết yếu và chức năng sinh lý thích hợp. Canxi rất cần thiết cho sức khỏe của xương và cơ bắp. Ngoài ra, canxi cũng tham gia vào quá trình tổng hợp và phân hủy glycogen của cơ và gan.
Magie (Mg2+) thư giãn cơ bắp
Tương tự như cách natri và kali hoạt động cùng nhau, magie và canxi cũng vậy. Trong khi canxi rất cần thiết cho các cơn co thắt cơ bắp thì magie hỗ trợ trong việc giúp cơ bắp thư giãn. Do đó, sự kết hợp của magie và canxi là rất quan trọng cho chức năng cơ bắp khỏe mạnh. Magie cũng hỗ trợ chuyển hóa glucose và được tham gia trong nhiều phản ứng enzyme.
3. Ước tính nhu cầu chất điện giải theo giới tính
Môi trường hoạt động, thời gian và cường độ luyện tập thể thao là các yếu tố xác định được mức thiếu hụt chất điện giải.
Nhu cầu hằng ngày về chất điện giải có thể khác nhau về giới tính, tuổi tác hay thời gian vận động như:
Cả nam và nữ nên giữ lượng Natri dưới 2.000 mg. Bạn có thể bổ sung chất điện giải qua các loại nước bù điện giải.
Lượng Kali cho nam và nữ là 4.700 mg mỗi ngày. Ngoài các loại nước bù điện giải thì bạn có thể bổ sung Kali qua các loại thực phẩm giàu Kali như bơ, chuối,…
Tiếp đến là lượng Magie cho nam giới khoảng từ 330 – 350mg và nữ giới là từ 255–265mg mỗi ngày.
Cả nam và nữ nên có lượng Canxi 800 mg mỗi ngày bởi nó rất cần thiết và có sẵn trong nhiều loại thực phẩm như sữa, thủy sản,…
4. Nước bù điện giải là gì?
Nước bù điện giải hay còn gọi là nước bổ sung ion bao gồm nước và các ion thiết yếu (Na+, Cl-, Ca2+, Mg2+, K+,…) với nồng độ khác nhau tùy theo mục đích sử dụng. Uống nước bù điện giải nhằm bù đắp nhanh và chính xác những gì cơ thể đã mất đi. Từ đó, giúp phục hồi trạng thái cơ thể một cách tốt nhất.
5. Nước bù điện giải hay nước lọc thông thường?
Nước chiếm 60–70% khối lượng cơ thể người. Nước lọc thông thường có thể không chứa hoặc chứa rất ít các ion hay chất điện giải.
Cả nước bù điện giải và nước lọc thông thường đều được tính vào nhu cầu chất lỏng hàng ngày của bạn, cùng các loại đồ uống khác như cà phê, trà, nước ép trái cây và sữa. Người ta thường hiểu nhầm rằng nước bù điện giải tốt hơn nước lọc thông thường. Trong thực tế, điều này còn phụ thuộc vào hoàn cảnh.
Nước bù điện phân sẽ là lựa chọn có lợi hơn nếu bạn đang đối diện với nguy cơ mất khoáng chất nhanh, chẳng hạn như khi:
Tập luyện thể thao trong hơn 1 giờ
Đổ mồ hôi nhiều khi tập thể thao
Nôn mửa hoặc tiêu chảy
Tiếp xúc với nhiệt trong thời gian dài (thời tiết nóng,…)
Lời kết
Chất điện phân bị hao hụt có thể được tăng cường bằng nước bù điện giải. Nước bù điện giải có ích cho người đang tập luyện thể thao, sinh hoạt ở nơi nhiệt độ cao. Người bị bệnh khiến dịch cơ thể bị thất thoát (như nôn mửa, tiêu chảy) cũng rất cần nước bù điện giải. Nếu trong điều kiện sinh hoạt bình thường, bạn có thể không cần dùng hằng ngày.